Zarodki a klonowanie i komórki macierzyste

Klonowanie jest biologiczną procedurą, w wyniku której możliwe jest powstanie dwóch organizmów o identycznym materiale genetycznym. Odbywa się to poprzez przeniesienie materiału genetycznego komórki somatycznej (czyli każdej komórki ciała poza komórkami rozrodczymi) do komórki jajowej wcześniej pozbawionej własnego materiału genetycznego. Tak powstały embrion zaczyna się dzielić i powielać cały materiał genetyczny, który został wprowadzony do komórki jajowej. W ten sposób powstaje klon organizmu, od którego pochodzi materiał genetyczny. Do dnia dzisiejszego sklonowano wiele ssaków (pierwszym była owca Dolly) i choć niektórzy badacze dążą do podjęcia próby sklonowania człowieka, to dotychczas nikomu się to nie udało, a procedura ta budzi bardzo liczne kontrowersje i społeczny sprzeciw.

W niektórych krajach przyzwolenie i akceptację zyskały projekty klonowania w celu uzyskania tak zwanych komórek macierzystych, czyli pierwotnych komórek budujących ludzkie organizmy, które mają zdolność do różnicowania się w niemal każdą komórkę ciała. Komórki macierzyste zdolne do różnicowania się w każdą tkankę występują na każdym etapie rozwoju organizmu - w embrionach, płodach, młodych i dorosłych organizmach. Im są młodsze tym bardziej są "plastyczne" i mają większą możliwość przekształcania się w pożądane tkanki. Z uwagi na tę cechę, teoretycznie komórki macierzyste mogłyby znaleźć zastosowanie w terapiach niektórych chorób, przede wszystkim w tzw. medycynie regeneracyjnej, kiedy to z komórek macierzystych można byłoby odtwarzać uszkodzone tkanki i narządy człowieka, a przez to, że powstałyby one w wyniku klonowania jego materiału genetycznego, nie podlegałyby odrzuceniu jak przeszczepy od obcych dawców. Na uzyskanych z embrionalnych komórek macierzystych tak zwanych liniach komórkowych można byłoby prowadzić dalsze badania pozwalające poszukiwać skutecznych leków i umożliwiające poznanie mechanizmów rozwoju niektórych chorób. Choć procedura pozyskiwania komórek macierzystych nie wiąże się z koniecznością otrzymania całych organizmów, to do ich pozyskania niezbędne jest otrzymanie sztucznych embrionów, co budzi sprzeciw niektórych środowisk. Dlatego obecnie coraz intensywniej trwają badania nad wykorzystaniem w tych celach komórek macierzystych z krwi pępowinowej (pobieranej podczas porodu dziecka) lub, jeśli to niemożliwe, z komórek macierzystych ze szpiku dorosłego organizmu.

Embriolog nOvum