Neurosonografia – szczegółowe badanie mózgu płodu w Klinice nOvum

Według Europejskiego Rejestru Wad Wrodzonych (EUROCAT), wady ośrodkowego układu zajmują czwarte miejsce pod względem częstości występowania. Konsekwencje tych nieprawidłowości mogą być poważne – mogą istotnie wpłynąć na rozwój dziecka i funkcjonowanie rodziny. Długofalowe badania dzieci sugerują, że częstość występowania może być znacznie większa i dotyczyć 1 dziecka na 100 urodzonych, a objawy mogą pojawić się w różnych okresach życia.

Nie zawsze wada OUN skutkuje nieprawidłowym rozwojem dziecka, a prawidłowa budowa układu nerwowego nie gwarantuje prawidłowego rozwoju dziecka. Jednak wystąpienie objawów będących efektem wad OUN wpływa na jakość życia Pacjenta i jego rodziny. Pomimo, iż wady OUN to nieodwracalne uszkodzenie mózgu, badania wskazują, że wczesne wdrożenie terapii może w istotnym stopniu poprawić stan funkcjonalny i rozwój dziecka. Pozwala także na objęcie opieką psychologiczną rodziny dziecka co ma kluczowe znaczenie dla kształtowania optymalnych warunków środowiskowych jego rozwoju.

Mózg rozwija się od wczesnego rozwoju zarodkowego (od 3 tygodnia) do dorosłości.
Wady OUN mogą ujawnić się w każdym okresie ciąży, ponieważ mózg podlega bardzo dynamicznym procesom rozwoju w okresie ciąży. Najczęściej nie udaje nam się ustalić przyczyny nieprawidłowego rozwoju mózgu. Wiemy, że część spowodowana jest czynnikami genetycznymi, a część zadziałaniem czynnika, który uszkadza prawidłowo rozwijający się mózg (czynniki fizyczne – promieniowanie jonizujące, czynniki chemiczne – leki, alkohol, czynniki infekcyjne).  

Niektóre z wad OUN możemy rozpoznać już w I trymestrze ciąży, ale część możliwa jest do rozpoznania dopiero w II, a nawet w III trymestrze ciąży.

Objawy uszkodzenia OUN mogą być różnego stopnia – od zaburzeń nastroju (labilność emocjonalna, nadreaktywność, impulsywność, zaburzenia ze spektrum autyzmu), poprzez zaburzenia funkcji nerwów czaszkowych (dysfagia- zaburzenia połykania, zaburzenia mowy) i zaburzenia psychiatryczne aż po mózgowe porażenie dziecięce.

Badanie przesiewowe, takie, któremu poddawany jest każdy płód opiera się na zbadaniu mózgowia, jego części, w trzech płaszczyznach, a kręgosłupa w jednej płaszczyźnie. To pozwala na wykrycie do 85% nieprawidłowego obrazu OUN, ale nie zawsze na poprawną klasyfikacje wady. W sytuacji wątpliwości, niejasnego obrazu lub podejrzenia/rozpoznania wady konieczne jest dokładne zbadanie OUN w celu określenia rodzaju wady, wykluczenia dodatkowych nieprawidłowości, ustalenia dalszej diagnostyki w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Takie badanie nazywa się neurosonografią. Polega na uzyskaniu dodatkowych licznych przekrojów, płaszczyzn i obejrzeniu wielu małych struktur w OUN kręgosłupa i rdzenia kręgowego (z wykorzystaniem różnych technik 3D). Skuteczność tego badania sięga 95% – wykrycie i prawidłowe nazwanie wady. W kilku procentach możemy spotkać się z trudnościami w określeniu rodzaju wady, wtedy z pomocą przychodzi badanie rezonansem magnetycznym.

Wskazania do badania neurosonograficznego:

• Każde podejrzenie nieprawidłowości OUN w badaniu przesiewowym I, II i III trymestru,
• Wada OUN u poprzedniego dziecka,
• Wada serca u płodu,
• Podejrzenie infekcji wewnątrzmacicznej,
• Ciąża bliźniacza jednokosmówkowa,
• Ekspozycja na teratogeny, które zaburzają rozwój mózgu (leki),
• Nieprawidłowy wynik badania genetycznego o niejasnym znaczeniu.

Badanie to wymaga czasu i doświadczenia, ale dostarcza wielu informacji o rozwijającym się mózgu płodu. Jeśli płód znajduje się w położeniu główkowym badanie to wykonywane jest sondą transwaginalną. A jeśli w położeniu miednicowym – sondą przezbrzuszną o wysokiej rozdzielczości.

Co oceniamy podczas badania?

• Twarzoczaszkę,
• Oczodoły,
• Kości czaszki,
• Kręgosłup,
• Szczelina międzypółkulowa- IHF, sierp mózgu,
• Komory boczne (rogi przednie, tylne, skroniowe, przedsionek), sploty naczyniówkowe, zarys ściany, kształt, tkanka okołokomorowa,
• Wzgórza, III komora,
• Kompleks przedni: CSP, rogi przednie komór, corpus callosum, IHF,
• Kompleks tylny: szczelina ciemieniowo-potyliczna (P-O), corpus callosum, IHF
• Tylny dół czaszki: móżdżek, robak móżdżku, IV komora, zbiornik wielki, spływ zatok, namiot móżdżku,
• Corpus callosum,
• Ocena rozwoju kory: bruzda Sylwiusza, szczelina ciemieniowo-potyliczna, ostrogi, bruzdy węchowe, bruzda obręczy,
• Hipokamp,
• Chiasma opticum,
• Pień mózgu (śródmózgowie, most, rdzeń przedłużony),
• Przestrzeń podpajęczynówkowa.

W nOvum badanie neurosonograficzne wykonuje dr n. med. Renata Jaczyńska – specjalista położnictwa i ginekologii, perinatologii, diagnostyki prenatalnej, związana z nOvum od 2009 r.  

Zapraszamy do zapisów pod numerem Infolinii:
☎ 22 566 80 00