Cukrzyca ciążowa bez tajemnic – co trzeba wiedzieć o diagnozie, diecie i porodzie?

Diagnoza cukrzycy ciążowej potrafi wywołać niepokój u przyszłej mamy. Tymczasem słysząc to należy przede wszystkim… zachować spokój. Ciąża sama w sobie bywa pełna obaw – a informacja o tym zaburzeniu metabolicznym, które może wpłynąć na dziecko, dokłada kolejny stres. Czy to zagraża maluszkowi? Jak sobie z tym poradzić na co dzień? To tylko część z pytań, jakie padają w kontekście cukrzycy ciążowej. Najwięcej dotyczy też tego, jakie zmiany w diecie będą konieczne oraz kwestii tego, czy czy ciąża zakończy się porodem naturalnym, czy konieczne będzie cesarskie cięcie? Te pytania są zupełnie naturalne.

Zacznijmy jednak od dobrej wiadomości: wcześnie rozpoznana i właściwie leczona cukrzyca ciążowa nie musi oznaczać powikłań – większość kobiet z GDM (gestational diabetes mellitus) rodzi zdrowe dzieci. Kluczem jest świadomość i odpowiednia opieka medyczna.

Cukrzyca ciążowa to najczęstsze zaburzenie metaboliczne w ciąży – dotyczy około 5–10% przyszłych mam (w Polsce szacunkowo 3–8%, w Europie ok. 5%, a globalnie średnio 14% ciąż). Nie jest więc odosobnionym problemem. Dzięki współczesnej medycynie i edukacji pacjentek potrafimy skutecznie nad nią zapanować. Warto wiedzieć jednak jak rozpoznać pierwsze sygnały cukrzycy ciążowej, jak ją kontrolować na co dzień oraz jak przebiega prowadzenie ciąży i poród u kobiety z GDM.

Co to jest cukrzyca ciążowa i jak ją rozpoznać?

Cukrzyca ciążowa to zaburzenie tolerancji węglowodanów, które po raz pierwszy występuje lub zostaje wykryte w ciąży. Innymi słowy, organizm przyszłej mamy nie radzi sobie w pełni z utrzymaniem prawidłowego poziomu cukru (glukozy) we krwi ze względu na zmiany hormonalne toczące się w czasie ciąży. Warto podkreślić, że cukrzyca ciążowa nie obejmuje przypadków, gdy kobieta chorowała na cukrzycę typu 1 lub 2 przed ciążą – w takiej sytuacji mówimy o cukrzycy przedciążowej. Cukrzyca ciążowa dotyczy tylko tych kobiet, u których wysoki poziom glukozy został stwierdzony dopiero w stanie błogosławionym.

W ciąży łożysko produkuje hormony (m.in. laktogen łożyskowy, estrogeny, progesteron), które zmniejszają wrażliwość tkanek na insulinę. Insulina to hormon trzustki odpowiedzialny za „wpuszczanie” glukozy z krwi do komórek. U zdrowych ciężarnych trzustka zwiększa produkcję insuliny, by pokonać tę naturalną insulinooporność ciążową. Jednak u części kobiet rezerwy trzustki nie wystarczają – wtedy pojawia się hiperglikemia, czyli za wysoki poziom cukru we krwi. Cukrzyca ciążowa jest więc w istocie konsekwencją działania hormonów ciąży, które obciążają metabolizm matki. Ryzyko wystąpienia GDM rośnie, jeśli dodatkowo obecne są inne czynniki (o których powiemy za moment).

Objawy cukrzycy ciążowej często są subtelne lub wręcz niezauważalne. W odróżnieniu od cukrzycy typu 1, tutaj nie zawsze występuje klasyczna triada objawów (wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, utrata masy ciała). Niemniej jednak, niektóre ciężarne z nierozpoznaną hiperglikemią mogą odczuwać nadmierną senność, zmęczenie, zwiększony apetyt i większe pragnienie niż zwykle. Łatwo przypisać te dolegliwości samej ciąży, dlatego nie można polegać tylko na samopoczuciu. Kluczowe są badania laboratoryjne – możesz je wykonać w klinice nOvum.

Badania przesiewowe i diagnostyka przy cukrzycy ciążowej

Każda przyszła mama powinna zostać przebadana pod kątem cukrzycy w ciąży – jest to standard opieki zgodny z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz polskich towarzystw medycznych. Na pierwszej wizycie ginekologicznej w ciąży wykonuje się oznaczenie glukozy na czczo. Jeżeli wynik jest nieprawidłowy – czyli podwyższony – lekarz zaleci pogłębienie diagnostyki. Natomiast między 24. a 28. tygodniem ciąży wszystkie ciężarne przechodzą badanie tzw. krzywej cukrowej (OGTT) – doustny test tolerancji glukozy. Test OGTT polega na wypiciu roztworu zawierającego 75 g glukozy, a następnie pomiarze glikemii we krwi na czczo, po 1 godzinie i po 2 godzinach od wypicia.

Jakie wyniki oznaczają cukrzycę ciążową? Obecnie obowiązują dość rygorystyczne kryteria diagnostyczne (według IADPSG 2010 przyjęte przez WHO w 2013 r.), które opierają się na wynikach badania HAPO – wykazało ono, że nawet niewielkie przekroczenie norm glukozy w ciąży zwiększa ryzyko powikłań okołoporodowych. Aby rozpoznać GDM, wystarczy spełnienie choć jednego z następujących warunków podczas testu OGTT:

• glikemia na czczo ≥ 92 mg/dl (5,1 mmol/l)
• glikemia po 1 godzinie ≥ 180 mg/dl (10,0 mmol/l)
• glikemia po 2 godzinach ≥ 153 mg/dl (8,5 mmol/l)

Warto zauważyć, że powyższe progi są niższe niż dla cukrzycy poza ciążą – w stanie błogosławionym obowiązują ostrzejsze normy dla bezpieczeństwa dziecka. Gdyby u ciężarnej stwierdzono znacznie wyższe wartości (np. glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl lub przygodna ≥ 200 mg/dl z objawami), świadczyłoby to wręcz o jawnym cukrzycy (nierozpoznanej wcześniej cukrzycy typu 2) i taką sytuację lekarze traktują trochę odmiennie niż „typową” cukrzycę ciążową – pacjentka wymaga pilnej opieki diabetologicznej.

Najczęściej jednak – i to dobra wiadomość – cukrzyca ciążowa przebiega bez dramatycznych objawów i ujawnia się dopiero dzięki badaniom przesiewowym. Dlatego tak ważne jest, by każda przyszła mama wykonała zalecany test obciążenia glukozą. Wynik powyżej norm to sygnał ostrzegawczy – nie wyrok! Przy odpowiednim postępowaniu można zapobiec komplikacjom. O tym, co robić po usłyszeniu diagnozy GDM, piszemy w dalszej części artykułu. Na początek przyjrzyjmy się jednak, skąd bierze się cukrzyca ciążowa i kto jest na nią najbardziej narażony.

Przyczyny i czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej

Bezpośrednią przyczyną cukrzycy ciężarnych są – jak wspomniano – hormony łożyska indukujące insulinoporność. W efekcie organizm matki ma trudność z utrzymaniem prawidłowej glikemii. Istnieje jednak wiele dodatkowych czynników ryzyka, które sprawiają, że u niektórych kobiet trzustka nie nadąża z produkcją insuliny. Do najważniejszych należą:

• nadwaga lub otyłość przed ciążą,
• insulinooporność
• zespół policystycznych jajników (PCOS),
• ponadprzeciętny wiek matki (powyżej 35 lat).

Ważne są też obciążenia położnicze w wywiadzie, takie jak urodzenie wcześniejszego dziecka o dużej masie (pow. 4 kg) lub występowanie cukrzycy ciążowej w poprzedniej. Swoją rolę odgrywa także historia rodzinna – jeśli krewni pierwszego stopnia chorują na cukrzycę typu 2, ryzyko GDM rośnie. Wśród potencjalnych czynników wymienia się ponadto nadciśnienie tętnicze oraz ciążę wielopłodową (bliźniaczą.

W praktyce wiele z tych aspektów łączy się ze sobą. Przykładowo, kobiety z zespołem policystycznych jajników często mają współistniejącą insulinooporność i nadmierną masę ciała – stąd u pacjentek z PCOS cukrzyca ciążowa występuje częściej. Insulinooporność (upośledzona wrażliwość na insulinę) sama w sobie zwiększa ryzyko, nawet u osób szczupłych.

W naszej klinice szczególną uwagę zwracamy na tę kwestię u pacjentek planujących ciążę. Jeśli stwierdzamy insulinooporność, zalecamy wdrożenie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej jeszcze przed zajściem w ciążę, aby zredukować ryzyko powikłań metabolicznych (takich jak GDM) w trakcie jej trwania.

Co grozi, gdy cukrzyca ciążowa nie jest leczona?

Nieleczona lub źle kontrolowana cukrzyca ciążowa stanowi zagrożenie zarówno dla mamy, jak i dla dziecka. Najbardziej bezpośrednim skutkiem utrzymującej się hiperglikemii jest nadmierny wzrost płodu, czyli tzw. makrosomia. Dziecko otrzymuje przez łożysko zbyt dużo glukozy z krwi matki, co pobudza jego trzustkę do wydzielania insuliny – a insulina to hormon „tuszujący”. W efekcie maluch rośnie większy, niż wskazywałby wiek. Noworodki z ciąż cukrzycowych często ważą powyżej 4 kilogramów, zdarzają się nawet masy 5–6 kg, a w skrajnych przypadkach więcej. Duży płód to nie tylko problem wagi – zaburzona bywa też jego proporcja ciała (szerokie ramiona, duży obwód brzuszka), co może utrudniać poród siłami natury.

Podwyższony cukier u matki i tym samym u dziecka przekłada się na zdecydowanie więcej aspektów. Dziecko narażone jest na niedotlenienie i urazy podczas porodu – m.in. ryzyko dystocji barkowej, czyli zaklinowania się barków dużego noworodka w kanale rodnym. Z tego powodu w przypadku szacowanej masy płodu powyżej ok. 4–4,5 kg lekarze często zalecają planowe cesarskie cięcie – dla bezpieczeństwa malucha i mamy. Cukrzyca ciążowa zwiększa też skłonność do porodu przedwczesnego oraz do wystąpienia innych komplikacji okołoporodowych. Po narodzinach dziecka może pojawić się u niego hipoglikemia noworodkowa, czyli zbyt niski poziom cukru – to z kolei reakcja na wcześniejszy nadmiar glukozy. Noworodki matek z cukrzycą ciążową częściej wymagają obserwacji na oddziale neonatologicznym, czasem wsparcia oddechowego – hiperglikemia u matki może opóźniać dojrzewanie płuc płodu.

A skutki długofalowe? Badania naukowe – w tym obserwacje dzieci matek z GDM prowadzone przez kilkadziesiąt lat – wskazują, że potomstwo ciąż cukrzycowych ma w późniejszym życiu większe ryzyko wystąpienia otyłości, zespołu metabolicznego oraz zaburzeń gospodarki węglowodanowej (insulinooporności, stanu przedcukrzycowego, a nawet cukrzycy typu 2). Oczywiście nie jest to przesądzone dla każdego dziecka, jednak predyspozycja jest wyraźnie widoczna  – medycyna tłumaczy to tzw. efektem metabolicznego imprintingu: środowisko życia płodowego „programuje” przemianę materii dziecka na przyszłość.

Zdrowie matki w przypadku zaniedbań również może ucierpieć. Kobiety z GDM częściej rozwijają w ciąży nadciśnienie tętnicze oraz stan przedrzucawkowy – niebezpieczne powikłanie charakteryzujące się nadciśnieniem i białkomoczem. Nierzadko stwierdza się też wielowodzie – nadmiar płynu owodniowego – związane z cukrzycą. Wspomniana makrosomia płodu skutkuje wyższym odsetkiem cięć cesarskich – poród operacyjny bywa konieczny ze względu na przewidywaną masę dziecka. Co więcej, u kobiety, która przejdzie cukrzycę ciążową, istnieje niestety duża szansa (według różnych źródeł od 30% do nawet 50%), że w kolejnych ciążach problem powróci.

Najpoważniejsze jest jednak ryzyko dla zdrowia w przyszłości: przebycie cukrzycy ciążowej siedmiokrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 w późniejszych latach życia. Szacuje się, że ok. 30–40% kobiet z GDM, które wcześniej były zdrowe, w ciągu 10–15 lat po porodzie rozwinie jawną cukrzycę typu 2! Dlatego absolutnie nie można bagatelizować cukrzycy pojawiającej się w ciąży – to sygnał ostrzegawczy od organizmu. Po zakończeniu ciąży każda pacjentka z GDM powinna pozostać pod opieką lekarza, wykonać ponownie test OGTT po około 6–12 tygodniach od porodu i regularnie (raz do roku) sprawdzać poziom. Takie postępowanie pozwala wcześnie wykryć ewentualny nawrót zaburzeń glikemii i wprowadzić działania prewencyjne, aby zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2.

Podsumowując ten nieco przygnębiający wywód o powikłaniach: cukrzyca ciążowa NIE musi doprowadzić do żadnego z tych zagrożeń, pod warunkiem że jest w porę zdiagnozowana i właściwie leczona. Dowody naukowe są jednoznaczne – odpowiednie postępowanie (dieta, monitoring glikemii, a w razie potrzeby leki) znacząco redukuje ryzyko komplikacji i pozwala donoszonej ciąży zakończyć się szczęśliwymi narodzinami zdrowego noworodka.

Dieta w cukrzycy ciążowej: klucz do zdrowia matki i dziecka

Podstawą leczenia cukrzycy ciążowej jest dieta. Zdecydowana większość pacjentek – około 80–90% – jest w stanie utrzymać prawidłowe poziomy cukru we krwi bez insuliny, właśnie dzięki odpowiednio skomponowanemu jadłospisowi i umiarkowanej aktywności fizycznej. Celem diety cukrzycowej w ciąży jest nie tylko dostarczenie wszystkich potrzebnych składników odżywczych mamie i dziecku, ale także utrzymanie glikemii w normie i zapobieganie nagłym skokom cukru po posiłkach. Jak to osiągnąć w praktyce? Oto najważniejsze zasady, zalecane przez dietetyków i potwierdzone w badaniach klinicznych:

1. Regularne, częste posiłki. W cukrzycy ciążowej nie sprawdza się model „trzech dużych posiłków dziennie”. Zamiast tego zaleca się 5–6 mniejszych posiłków w ciągu doby. Przerwy między jedzeniem nie powinny przekraczać 3 godzin, aby uniknąć zarówno gwałtownych wzrostów, jak i spadków poziomu glukozy. Typowy rozkład to: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja oraz – jeśli od kolacji do snu mija dużo czasu – lekka przekąska na II kolację. Taki rytm pomaga utrzymać stabilną glikemię i zapobiega napadom „wilczego głodu”. Każdy posiłek dobrze, by zawierał trochę węglowodanów, białka i zdrowego tłuszczu – unika się dań składających się wyłącznie z cukrów (np. samych owoców), ponieważ dodatkiem białkowo-tłuszczowym spowalnia wchłanianie glukozy. Przykładowo, jeśli sięgasz po jabłko, zjedz do niego garść orzechów albo kawałek sera – dzięki temu cukier z owocu nie trafi zbyt szybko do krwi.
2. Ograniczenie węglowodanów prostych, wybór węglowodanów złożonych. Węglowodany są głównym składnikiem diety wpływającym na poziom glukozy we krwi. Nie należy ich całkowicie eliminować – są potrzebne dziecku jako paliwo – ale ważne jest jakie węglowodany i w jakiej ilości spożywamy. Zaleca się, aby węglowodany stanowiły ok. 40–50% dziennej kaloryczności diety (przykładowo ok. 180–250 g dziennie, zależnie od zapotrzebowania). Kluczowe, by były to głównie węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym (IG). Trawią się one wolniej i powodują mniejsze skoki cukru. Do produktów takich należą: pełnoziarniste pieczywo (razowy chleb żytni, graham), grube kasze (gryczana, pęczak, jęczmienna, komosa ryżowa), brązowy ryż, pełnoziarnisty makaron, płatki owsiane, otręby. Natomiast cukry proste i produkty o wysokim IG powinny zostać mocno ograniczone. Unikamy więc: słodyczy, cukru i słodzonych napojów, syropów, dosładzanych soków, a także białego pieczywa, drożdżówek, zwykłych makaronów i ryżu oczyszczonego, słodkich płatków śniadaniowych itp.
3. Odpowiednia ilość białka. Ono powinno stanowić ok. 20–30% kalorii w diecie ciężarnej z cukrzycą. Ma ono nie tylko dostarczyć budulca dla rozwijającego się maluszka, ale też pomagać w stabilizacji cukru (posiłek z białkiem podnosi glikemię wolniej). Źródła białka polecane w GDM to: chude mięso (drób bez skóry, cielęcina, chuda wołowina), ryby (np. łosoś, dorsz, pstrąg – dodatkowo dostarczające kwasów omega-3), jaja, a także nabiał – szczególnie fermentowany (jogurt naturalny, kefir) oraz twaróg i serek wiejski.
4. Zdrowe tłuszcze w rozsądnych ilościach. Tłuszcze nie wpływają bezpośrednio na poziom cukru, ale ich jakość ma znaczenie dla ogólnego zdrowia mamy i dziecka. W diecie cukrzycowej zaleca się tłuszcze nienasycone: roślinne oleje (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany), orzechy, migdały, pestki, awokado.
5. Warzywa – pół sukcesu! To sprzymierzeniec każdej ciężarnej, a zwłaszcza przy cukrzycy. Są bogate w witaminy, minerały i błonnik, a ubogie w kalorie i cukry proste (wyjątkiem są niektóre warzywa skrobiowe). Zaleca się, by warzywa stanowiły około połowy objętości każdego posiłku. Im więcej różnorodnych warzyw (zwłaszcza surowych lub gotowanych al dente), tym lepiej – błonnik spowalnia trawienie i wchłanianie glukozy, co zapobiega jej gwałtownym skokom po jedzeniu.
6. Owoce z umiarem. Dostarczają wielu cennych składników, ale zawierają też cukry proste (fruktozę). W cukrzycy ciążowej nie trzeba ich eliminować, lecz wybierać mądrze i kontrolować porcje. Najlepsze będą owoce o niskim indeksie glikemicznym: jagodowe (truskawki, borówki, maliny, porzeczki, agrest, jeżyny), wiśnie, śliwki, grejpfruty, pomarańcze, jabłka, gruszki.
7. Pamiętaj o nawodnieniu i dodatkach. W codziennym menu nie zapominaj o odpowiedniej ilości płynów – najlepsza jest woda, ewentualnie herbaty ziołowe, niesłodzone. Unikaj słodzonych napojów i soków – to oczywiste, ale warte podkreślenia.

Cukrzyca ciążowa a poród: czy można rodzić naturalnie?

Wiele przyszłych mam z rozpoznaniem GDM obawia się czy można rodzić siłami natury. Sama cukrzyca ciążowa nie stanowi przeciwwskazania do porodu naturalnego. Jeśli poziomy cukru są dobrze kontrolowane, a przewidywana masa dziecka mieści się w normie (lub nieznacznie ją przekracza), poród drogami natury jest jak najbardziej możliwy. Większość kobiet z cukrzycą ciążową rodzi naturalnie, o ile nie występują inne wskazania położnicze do cesarskiego cięcia.

Lekarze prowadzący ciążę z GDM zwracają jednak baczną uwagę na dynamikę wzrostu płodu. Jak wspomnieliśmy, nierozważona dieta i hiperglikemia mogą skutkować makrosomią (za dużą masą urodzeniową). Dlatego pod koniec ciąży zazwyczaj wykonuje się dokładne USG oceniające szacunkową wagę maluszka. Jeżeli dziecko wydaje się bardzo duże – przykładowo jego masa jest oceniana powyżej 4,2–4,5 kg – lekarz może zalecić planowe wykonanie cięcia cesarskiego.

Kiedy rozwiązać ciążę? W cukrzycy ciążowej, zwłaszcza wymagającej insuliny, niektórzy specjaliści zalecają nie przedłużać ciąży zbyt długo po terminie. Bywa, że planuje się wywołanie porodu (indukcję) około 38–39 tygodnia, szczególnie gdy cukrzyca była trudna do opanowania lub dziecko wydaje się duże. Ma to zapobiec komplikacjom pod koniec ciąży – wiadomo, że w przebiegu cukrzycy łożysko może nieco szybciej „starzeć się”, a także zwiększa się ryzyko nadmiernego wzrostu płodu w ostatnich tygodniach. Niemniej jednak, jeśli glikemie były w normie i zarówno mama, jak i dziecko czują się dobrze, ciążę można prowadzić do spontanicznego porodu w terminie. Bardzo ważne jest wówczas monitorowanie stanu dziecka (np. profilaktyczne KTG częściej pod koniec ciąży) oraz ocena dobrostanu łożyska w badaniu USG dopplerowskim. Lekarz prowadzący wspólnie z pacjentką ustalą optymalny plan – może to być próba porodu naturalnego o czasie, indukcja przed terminem albo planowe cesarskie cięcie, zależnie od sytuacji położniczej.

Reasumując, można rodzić naturalnie przy cukrzycy ciążowej, o ile nie wystąpią powikłania wymagające innego rozwiązania. Bardzo wiele kobiet z GDM rodzi drogami natury zdrowe dzieci. Cukrzyca może wpłynąć na decyzje okołoporodowe (np. wcześniejsze ukończenie ciąży, wybór cesarki ze względu na dużą masę płodu), ale te decyzje podejmowane są dla bezpieczeństwa matki i dziecka. Bądź w stałym kontakcie ze swoim lekarzem prowadzącym pod koniec ciąży – omówcie plan porodu, Twoje oczekiwania i wskazania medyczne. Dzięki temu będziesz przygotowana na różne scenariusze i spokojniejsza, wiedząc, że cokolwiek się wydarzy, ma służyć dobru Twojego dziecka.

Na co zwrócić uwagę mając cukrzycę ciążową?

Cukrzyca ciążowa to wyzwanie, ale z odpowiednią wiedzą i wsparciem można przez nie przejść bez uszczerbku dla zdrowia. Kluczowe punkty, które warto zapamiętać można sprowadzić do kilku zasad:

• Regularne badania i czujność. Każda ciężarna powinna wykonać test obciążenia glukozą w 24–28 tygodniu ciąży (lub wcześniej, jeśli są czynniki ryzyka). Wczesne wykrycie GDM daje czas na działanie. Zwracaj uwagę na sygnały organizmu, ale pamiętaj, że często cukrzyca ciążowa przebiega bezobjawowo – dlatego badania są tak ważne.
• Współpraca z lekarzami. Po rozpoznaniu cukrzycy ciążowej znajdziesz się pod opieką specjalistów – ginekologa-położnika oraz diabetologa. Będą oni Twoimi przewodnikami. Nie wahaj się zadawać pytań, rozwiewać wątpliwości. Twój zespół medyczny pomoże ustalić plan kontroli glikemii, wizyt, ewentualnej insulinoterapii. Regularnie mierz cukier w domu, notuj wyniki i pokazuj je lekarzowi na wizytach. Ta współpraca jest kluczowa – pamiętaj, że celem wszystkich jest zdrowie Twoje i dziecka.
• Dieta i styl życia to potężne narzędzia. Dieta cukrzycowa w ciąży nie oznacza głodowania czy jedzenia niesmacznych potraw. To po prostu zdrowy sposób odżywiania, który służy Wam obojgu. Przy odpowiednim menu często udaje się utrzymać cukry w normie bez potrzeby leków. Dbaj o regularność posiłków, równowagę składników odżywczych, unikaj słodyczy i produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Znajdź aktywność, na jaką pozwala Ci samopoczucie – spacery, pływanie czy ćwiczenia dla ciężarnych pomogą poprawić wrażliwość na insulinę i kontrolować wagę. Te codzienne wybory naprawdę robią różnicę!
• Opanowanie cukrzycy ciążowej daje świetne efekty. Jeśli utrzymasz glikemię w zalecanych granicach, ryzyko powikłań spada dramatycznie – zbliża się do poziomu u kobiet bez cukrzycy. Dziecko ma bardzo duże szanse urodzić się z prawidłową masą ciała i zdrowe. Ty również przejdziesz ciążę bez problemów, unikając nadciśnienia czy nadmiernego przyrostu wagi. Innymi słowy, cukrzyca w ciąży to sygnał do intensywnej dbałości o siebie – ale ta dbałość zostanie wynagrodzona pomyślnym zakończeniem ciąży.
• Perspektywa długoterminowa. Po porodzie cukier u większości mam szybko wraca do normy, co jest pocieszające. Ale pamiętaj o tym, by kontrolować glikemię również po ciąży – jak już wiemy, przebycie GDM wiąże się z ryzykiem cukrzycy typu 2 w przyszłości. Możesz to ryzyko istotnie zmniejszyć, kontynuując zdrowe nawyki żywieniowe, utrzymując aktywność fizyczną i masę ciała w normie. Regularnie rób badania kontrolne (glukoza na czczo raz do roku, a raz na kilka lat profilaktycznie krzywą cukrową). Dbając o siebie, dajesz dobry przykład także dziecku – całej rodzinie wyjdzie to na zdrowie.

Na koniec pragniemy podkreślić: nie jesteś sama. Wiele kobiet przechodziło przez to samo i dzieli się swoimi historiami – jedne z uśmiechem mówią, że dieta GDM nauczyła je zdrowo gotować, inne przyznają, że początki były trudne, ale pomoc specjalistów okazała się bezcenna. Korzystaj z dostępnych źródeł wiedzy (lecz uważaj na niesprawdzone porady z internetu), wspieraj się na grupach dla mam z cukrzycą ciążową, a przede wszystkim ufaj swojemu lekarzowi. Cukrzyca ciążowa to tylko chwilowy epizod – wyzwanie na kilka miesięcy, które można oswoić i pokonać. Po porodzie zostaną Ci już tylko wspomnienia… i być może kilka nowych, dobrych przyzwyczajeń zdrowotnych.

Wybierz pomoc kliniki nOvum

Jeśli zmagasz się z cukrzycą ciążową lub podejrzewasz u siebie to schorzenie, nie czekaj z działaniami. Skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym – omów wyniki badań, poproś o skierowanie do dietetyka lub diabetologa. Klinika nOvum otacza opieką pacjentki również w czasie ciąży – służymy wsparciem endokrynologicznym i dietetycznym, pomagamy monitorować cukrzycę, abyś czuła się bezpiecznie na każdym etapie oczekiwania na dziecko. Umów się na konsultację, jeśli potrzebujesz indywidualnej porady – razem ustalimy plan postępowania dopasowany do Twojej sytuacji.

---

Bibliografia:

1. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne – Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2023.
2. HAPO Study Cooperative Research Group – Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcomes. New England Journal of Medicine 2008; 358:1991-2002.
3. American Diabetes Association – Standards of Medical Care in Diabetes – 2023: rozdział Diabetes in Pregnancy.
4. ACOG – Practice Bulletin No. 190: Gestational Diabetes Mellitus (2018, aktualizowany).
5. Bellamy L. i wsp. – Type 2 Diabetes Mellitus After Gestational Diabetes: The Lancet 2009; 373(9677):1773-1779.
6. Kampmann U. i wsp. – Gestational diabetes: A clinical update. World Journal of Diabetes 2015; 6(8):1065-72.
7. Wang H. i wsp. – Global Prevalence of Gestational Diabetes – IDF Diabetes Atlas 2021 Estimates. Diabetes Research and Clinical Practice 2022; 183:109050.